Somda

In de topics over de IJzeren Rijn en de lijn Nijmegen - Kranenburg komt van tijd tot tijd de mogelijk rol van de spoorverbindingen voor defensie aan de orde. De Staatssecretaris van Infrastructuur gaf aan het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving de opdracht voor een impactanalyse. In hoeverre is het Nederlandse spoorsysteem voldoende weerbaar in het licht van de veranderde geopolitiek context. Het rapport is op 13 oktober verschenen en hier te downloaden www.overlegorgaanfysiekeleefomgeving.nl

Enkele conclusies: digitalisering bracht grote afhankelijkheid, het spoor is grotendeels verouderd en toe aan grootschalige renovatie, de risico inventarisatie door Prorail en het huidige Basiskwaliteitsniveau sluit niet aan op de huidige dreiging van sabotage, het spoornet is onvoldoende toegesneden op militaire transporten. Het rapport eindigt met 7 aanbevelingen, die neerkomen op investeringen voor grotere weerbaarheid en het faciliteren van militaire mobiliteit, beleid gericht op draagvlak en prioritering en het versterken van de organisatie (met name wordt voldoende personeel en materieel genoemd). Kwa geld wordt gesproken over een maatregelenpakket van 600 miljoen Euro.

Ik haal maar eens een oude koe uit de sloot, herstel van de spoorbrug bij Rhenen in de ri van Kesteren ;-).

bruggen zijn juist kwetsbaar!

Daarom juist.

Hoe meer er van zijn, hoe procentueel minder overlast als er eentje van buitendienst is.

Voor de mensen die geen tijd hebben om het rapport te lezen, hierin wordt niet gesproken over reactivering van oude verbindingen of aanleg van nieuwe verbindingen. Ook niet over kwetsbare bruggen. Dit nog daargelaten dat details van de door Prorail uitgevoerde analyse - zoals iedereen zal begrijpen - niet gedeeld worden.

Lezing van het rapport geeft wel herkenning van allerlei zaken die in dagelijkse discussies op Somda voorbij komen. Dit met dien verstande dat het dan gaan om de dagelijkse incidenten op rn rond het spoor, met de impact op het civiele vervoer.

Kortom: dit rapport geen basis om verder te filosoferen over reactivering van (grens)trajecten, maar wel verhelderend om de huidige zwakheden op een rijtje te zien. En ongetwijfeld gaan we allemaal profiteren van investeringen. De vraag is natuurlijk wel of de politiek hierin meegaat of liever gaat investeren in andere zaken die meer propagandawaarde op de korte termijn hebben.

Voor een deel gaat het om wat te doen in een situatie van wat sinds vrij recent hybride oorlogsvoering wordt genoemd: kleine speldenprikken die onder de grens van oorlog blijven maar wel overlast en onrust veroorzaken. De kabel doorsnijding tijdens de NAVO top is daar waarschijnlijk een voorbeeld van.

Een tweede categorie betreft de inrichting van de infrastructuur en daar zou naar de beheersfilosofie van ProRail gekeken moeten worden.

Derde: uitbreidingen die vooral een militair/ logistiek doel hebben. Genoemd is een boog vanuit de Eemshaven ri. Duitsland.

Reactiveringen hebben zo’n doel niet altijd duidelijk. Soms lijken strategische motieven er bijgehaald te worden omdat het niet lukt de civiele business case rond te breien

Is natuurlijk een vraag om bij militaire transporten, bestaande grensoverschrijdende spoorwegen te gebruiken en om her activering van spoorwegen.

Of nieuwe spoorwegen aan te leggen. Wat het goedkoopste kostenplaatje is.

De geest van het rapport is dat het 'goedkoopste kostenplaatje' niet meer leidend kan zijn.

Quote
wattman (14-10-2025 08:10:54):

---

De vraag is natuurlijk wel of de politiek hierin meegaat of liever gaat investeren in andere zaken die meer propagandawaarde op de korte termijn hebben.

---

Als ik alle politieke berichten van de afgelopen maanden hoor,dan geloof ik niet dat er echt geld over is.
Er zijn (afhankelijk aan welke partij je het vraagt) al zoveel dossiers die geld vragen,waarvoor men wil gaan bezuinigen op cruciale zaken zoals b.v. de zorg ,dat ik niet denk dat het spoor met "eventjes" 600 miljoen geholpen zal gaan worden.
Maar gek genoeg blijft er wel altijd geld "over" voor het helpen van andere landen in deze wereld,dat heb ik nooit begrepen dat daarvoor wel geld is.

Zonder het politiek te maken is dat de beleidsvrijheid die een minister of staatssecretaris heeft binnen de rijksbegroting. Wil je dat anders kunnen we daarvoor eind van de maand een mogelijkheid. Een voorbeeld zou het Zwitsers model kunnen zijn met referenda over belangrijke kwesties, echter behelst dat een grondwetswijziging dus ben je zo minimaal 4 jaar verder

En er is juist wel geld, namelijk in die enorme extra pot voor defensie.

Van die defensie-pot zal ook best wel iets naar andere doelen gaan, maar of dat dan zo nodig een 'boog' van Eemshaven naar de Duitse grens moet worden (dat is dan toch een geheel nieuwe spoorweg dwars over de lege aardgasbel??) , waag ik toch te betwijfelen, laat staan het opfrissen van oude en/of verlaten spoorwegtrajecten. Het is immers geen ouderwets knokpartijtje, als de hel losbreekt.

Quote
sjoerd (14-10-2025 18:51:19):

---

Laat staan het opfrissen van oude en/of verlaten spoorwegtrajecten. Het is immers geen ouderwets knokpartijtje, als de hel losbreekt.

---

De IJzeren Rijn heeft wel duidelijke waarde: de tunnels in bv de Montzenroute zijn redelijk kwetsbaar. 1 goeie brand in de tunnel (die natuurlijk heel toevallig ontstaat) zou al flinke gevolgen hebben voor de bereikbaarheid van de Antwerpse haven. De IJzeren Rijn heeft (nog) geen tunnels en is daarmee redelijk ongevoelig.

Een oorlog heeft, zoals het er nu uit ziet, waarschijnlijk ook niet de vorm van een hel die losbreekt, op Nederlands grondgebied dan. Meer een oorlog in het oosten die steeds verder escaleert terwijl er bij ons vooral sabotage-acties worden uitgevoerd.

Een "boog" bij de Eemshaven snap ik ook niet, dat is nu al een doorgaande route zonder kopmaken. Waar komt dit idee eigenlijk vandaan? Ik zie het niet in het document staan.

Quote
phantom (14-10-2025 17:08:33):

---

Quote
wattman (14-10-2025 08:10:54):

---

De vraag is natuurlijk wel of de politiek hierin meegaat of liever gaat investeren in andere zaken die meer propagandawaarde op de korte termijn hebben.

---

Maar gek genoeg blijft er wel altijd geld 'over' voor het helpen van andere landen in deze wereld,dat heb ik nooit begrepen dat daarvoor wel geld is.

---

Dat is niet "over", dat is beleid. Nederland is één van de rijkste landen ter wereld en anderen helpen die het minder goed hebben is een kwestie van medemenselijkheid.

Dat Eemshaven verhaal heb ik misschien verkeerd begrepen / onthouden

Nog voor alle volledigheid: hier is de kamerbrief van de Staatssecretaris te lezen www.rijksoverheid.nl

Over de noodzaak van investeringen wordt hier in geschreven:

Enkele van de aanbevelingen vragen om gerichte investeringen. Deze investeringen zijn noodzakelijk om aan onze internationale verplichtingen te kunnen voldoen zonder dat het civiele vervoer ernstige hinder ondervindt van militair transport per spoor. Ook zijn ze nodig om de betrouwbaarheid en beschikbaarheid van het spoor te borgen. Het zijn investeringen met een dual-use karakter: ze zijn relevant voor Defensie en onze nationale veiligheid, én dragen breder bij aan onze bereikbaarheid en leveringszekerheid. Het Basiskwaliteitsniveau Spoor (BKN) voorziet nu niet in deze investeringen, omdat het BKN is gericht op een normaal gebruik in vredestijd. Gezien de geopolitieke ontwikkelingen, het waken voor onze economie en cyberveiligheid, het dreigingsbeeld en onze verplichting voor Host Nation Support verschuift de basis waar we van uit moeten gaan waardoor de uitgangspunten van het BKN niet langer toereikend zijn om de betrouwbaarheid en beschikbaarheid van het spoor te borgen.

Vanzelfsprekend zijn de keuzes aan het volgende kabinet.

Quote
phantom (14-10-2025 17:08:33):

---

Quote
wattman (14-10-2025 08:10:54):

---

De vraag is natuurlijk wel of de politiek hierin meegaat of liever gaat investeren in andere zaken die meer propagandawaarde op de korte termijn hebben.

---

Als ik alle politieke berichten van de afgelopen maanden hoor,dan geloof ik niet dat er echt geld over is.
Er zijn (afhankelijk aan welke partij je het vraagt) al zoveel dossiers die geld vragen,waarvoor men wil gaan bezuinigen op cruciale zaken zoals b.v. de zorg ,dat ik niet denk dat het spoor met 'eventjes' 600 miljoen geholpen zal gaan worden.
Maar gek genoeg blijft er wel altijd geld 'over' voor het helpen van andere landen in deze wereld,dat heb ik nooit begrepen dat daarvoor wel geld is.

---

Wat is dat laatste voor een bekrompen opmerking? Heb je wel eens nagedacht over wiens rug nu en in het verleden wij het hier zo welvarend hebben? Ik begrijp dat dit soort politieke discussies niet passen op dit forum, maar werkelijk waar: m'n broek zakt hier van af.

Inderdaad wordt door sommigen wel eens niet stilgestaan bij het simpele feit dat vrijwel al onze kanalen en spoorwegen van voor WO II indertijd zijn aangelegd met het geld dat is verdiend met wat men toen handelswinsten noemde uit de toenmalige koloniën.

Quote
robert5591 (14-10-2025 11:01:55):

---

Voor een deel gaat het om wat te doen in een situatie van wat sinds vrij recent hybride oorlogsvoering wordt genoemd: kleine speldenprikken die onder de grens van oorlog blijven maar wel overlast en onrust veroorzaken. De kabel doorsnijding tijdens de NAVO top is daar waarschijnlijk een voorbeeld van.

---

Plus dat blijkt dat er tegenwoordig een genoeg grote lokale groep bestaat die bewezen activistisch is en niet schroomt om het openbare leven te hinderen. Dat zie je in Nederland met XR en hun snelwegblokkades, maar in Duitsland en Frankrijk zijn al meerdere aanslagen op het spoor geweest die door binnenlandse terroristen zijn gepleegd. Dat is maar één stap verwijderd van meer dan "overlast en onrust" zijn.

Er hoeft echt niets te gebeuren of die zullen in opdracht van een buitenlandse mogendheid aanslagen plegen. De vijand is al in ons land (als ik het even heel erg zwaar mag aanzetten).

Ik denk niet dat je mankracht genoeg hebt om dat effectief te kunnen verhinderen.

Dan heb je weer lijnwachters nodig net als in W.O. 2 .

Maar nu moeten ze ook de relaiskasten en de onderstations in de gaten houden.

Het zal wel niet mee vallen daar mensen voor te krijgen.

Peter

Het is een menselijke eigenschap om recente zaken en persoonlijke ergenissen te gaan koppelen aan het grotere plaatje. Toch maar een link naar het rapport van de NCTV www.nctv.nl

Het rapport van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving noemt concreet in aanbeveling 1

• Verscherp het toegangsbeheer bij kritieke locaties en verbeterde beveiliging van kritieke gebouwen en objecten, bijvoorbeeld door het plaatsen van hekwerken en toegangspoorten. Deze maatregelen hebben een preventieve werking.
• Ontwikkel slimme cameradetectiesystemen die direct signalen geven bij verdacht gedrag en installeer deze op strategische locaties. Deze maatregelen dragen ook bij aan preventie en zijn relevant bij opsporing en vervolging van mogelijke daders. Ga het gesprek aan met het bedrijfsleven/kennisinstellingen die slimme oplossingen kunnen bieden.
• Intensiveer de monitoring op digitale systemen zodat het risico op hackers en ransomware verder wordt verkleind.
• Versnel de ontwikkeling van anti-drone-maatregelen en neem ook het spoor mee als toepassingsgebied.
• Zorg voor goede informatie-uitwisseling over risico's en dreigingen tussen ProRail, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, zodat ProRail gericht en informatiegestuurd beveiligingsmaatregelen kan nemen. Dit vergroot de doelmatigheid.

De eerste twee zullen hun impact kunnen hebben op de hobby.

Terzijde: ik herinner er maar aan dat het voorbereiden op de vorige oorlog - zoals denken aan lijnwachters, of het door de genie aanleggen van hulpspoorlijnen - nooit de beste oplossingen geeft. Ik denk ook niet dat Defensie dat voor ogen heeft.

Quote
mren (14-10-2025 19:30:57):

---

Quote
phantom (14-10-2025 17:08:33):

---

Maar gek genoeg blijft er wel altijd geld 'over' voor het helpen van andere landen in deze wereld,dat heb ik nooit begrepen dat daarvoor wel geld is.

---

Dat is niet 'over', dat is beleid. Nederland is één van de rijkste landen ter wereld en anderen helpen die het minder goed hebben is een kwestie van medemenselijkheid.

---

Ik zeg ook nergens dat ik het iemand (als zijnde persoon of land) misgun,die hulp.
Maar als je hoort dat men op van alles wil schrappen/bezuinigen, om aan geld te komen dan lijkt het er voor mij op dat er geld tekort is om en dit en dat en zus en zo te doen.
Dat zou voor mij de enigste geldige reden zijn om op allerlei andere posten te willen schrappen.

Als er dus geen geld te weinig is,zoals ik nu denk te begrijpen uit je reactie,dan is er geen reden om te schrappen als je het mij vraagt en moet er geld zat zijn om zonder bezuinigen op allerlei andere fronten waar het al eindjes aan elkaar knopen is,alles te kunnen uitvoeren en betalen.

Quote
phantom (15-10-2025 16:48:02):

---

Maar als je hoort dat men op van alles wil schrappen/bezuinigen, om aan geld te komen dan lijkt het er voor mij op dat er geld tekort is om en dit en dat en zus en zo te doen.
Dat zou voor mij de enigste geldige reden zijn om op allerlei andere posten te willen schrappen.

---

Dat bezuinigen doen ze ook.

Daarbij maken ze een lijst waar ze op kunnen bezuinigen op volgorde van belangrijkheid.

Dat de volgorde van de politiek anders is dan jouw persoonlijke keuze kan prima. Daarom mag je aan het eind van de maand weer naar de stembus om een partij te kiezen die dezelfde volgorde voor ogen heeft wat jij ook vind.

Nieuw document op EU niveau: Defence Readiness Roadmap 2030 (JOIN(2025) 27 final) defence-industry-space.ec.europa.eu met op blz. 13 een passage over transport in het algemeen (dus niet specifiek rail). De conclusie: momenteel is het verplaatsen van troepen en materieel binnen Europa te traag en complex. Er zijn meer dan 500 knelpunten (“hotspots”) geïdentificeerd waarvoor circa 100 miljard euro aan investeringen nodig is. Voor het eind van dit haar komt presenteert de EU een Military Mobility-package Doelstelling: eind 2027 het creëren van een EU-brede militaire mobiliteitszone met uniforme regels, grensoverschrijdende corridors (land, lucht en zee) en volledige interoperabiliteit, in nauwe samenwerking met NAVO.